Lobileri kızdıran aday

*
CHUCK Hagel, Nebraska doğumlu. Baba tarafı Almanya, anne tarafı Polonya ve İrlanda kökenli. Vietnam savaşında piyade tim lideri olarak görev almış, cesaretinden ötürü iki kez ‘Mor Kalp’ nişanıyla ödüllendirilmiş.

1996 ve 2002 yılları itibariyle iki dönem Nebraska’dan ABD Senatörü olan Prof. Chuck Hagel (67), başarılı bir iş hayatının ardından hali hazırda saygın Georgetown Üniversitesi’nde öğretim görevlisi ve Atlantik Konseyi isimli düşünce kuruluşunun başında. Türkiye ve Ortadoğu’yu çok iyi bildiği, Atatürk hayranı olduğu söyleniyor.

Ancak Demokrat Partili Obama’nın ikinci dönem kabinesinde Savunma Bakanı Leon Panetta’nın yerine en güçlü adayının Chuck Hagel olduğu yönünde söylentiler çıkınca bir anda Washington medyasının en çok konuşulan isimlerinden biri oldu.

*

HAGEL’ın adaylığına karşı çıkan tarafların başında İsrail yanlısı bazı çıkar grupları geliyor. Çünkü bu gruplar, Senato’da görev aldığı dönemde İran’a yönelik bazı yaptırım kararlarına destek vermeyen Hagel’in Tahran’a karşı tutumunun yumuşak olduğu görüşünde. Ayrıca İsrail-Filistin olmak üzere iki devletli bir çözümü destekleyen, hatta Hamas ile doğrudan görüşme yapılması yönündeki çağrılara destek vermiş bir siyasetçi.

Chuck Hagel, daha önce İsrail’i desteklediğini, ancak bunun koşulsuz şartsız olmadığını belirtmişti. Eski bir röportajında “Ben ABD Senatörüyüm. İsrail’i destekliyorum. Ama benim ilk çıkarım yemin ettiğim ABD Anayasası’dır” demişti.

*

ABD’de güvenlik ve askeri meselelere en hâkim isimlerden biri olduğu, bu deneyiminin Afganistan’dan çekilmeye hazırlanan Obama Yönetimi’ne çok fayda sağlayacağı söylenen siyasetçinin adaylığına karşı çıkan bir diğer grup ise Ermeni lobisi.

Hagel, 2005 yılında Ermenistan’a yaptığı bir ziyaret sırasında gazetecilere, 1915 olaylarının değerlendirilmesinin tarihçilere bırakılması gerektiğini söylemişti.

Nitekim geçtiğimiz günlerde Amerika Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA), bir açıklama yaparak Hagel’in atanmasının ‘Ermeni soykırımı’nın tanınması girişimlerini olumsuz etkileyebileceğini belirtti.

*

GAY ve lezbiyen grupları da emekli senatörün olası atamasından rahatsız olan çevrenin arasında yer alıyor. Hagel, 1998 yılında Bill Clinton’ın ABD başkanı olduğu dönemde Lüksemburg’a atanmak istenen elçinin “açık ve saldırgan eşcinselliğinden” ötürü bu göreve uygun olmadığını savunmuştu. Geçtiğimiz günlerde bu ‘duyarsız’ açıklaması yüzünden özür diledi, lakin eleştiriler bitmedi.

Şimdi bu tepkilere rağmen Başkan Obama, Nebraskalı emekli senatörü, aday gösterebilecek mi? Çünkü Obama’nın Dışişleri Bakanlığı için en güçlü adayı olan ABD’nin BM Temsilcisi Susan Rice, Bingazi’de ABD Büyükelçisi’nin ölümüyle sonuçlanan olaylarla ilgili yaptığı hatalı bir açıklaması yüzünden yarıştan çekilmek zorunda kalmıştı. Obama’nın Hagel nedeniyle de Senato ile böyle bir sıkıntı yaşama riski var. Başkan, bu tehlikeyi göze alacak mı, bugün ya da yarın belli olacak.

Israr edebilir mi

ARAP Baharı ve İran tehdidi karşısında “Demir Kubbe” savunma sisteminin altında sözde barış yaşayan İsrail’de yapılacak 22 Ocak seçimleri öncesinde Yahudi milliyetçisi partiler yükselişe geçmiş durumda.

Netanyahu’nun yeniden başbakan olmasına kesin gözüyle bakılıyor, ancak kurulacak hükümetin aşırı sağcı tonunun yüksek olması Ortadoğu’da iki devletli bir çözümü öteleyebilir.

Her ne kadar ABD Yönetimi’nin genel İsrail politikası belli olsa da bu kritik dönemde Chuck Hagel gibi bir isimde ısrar etmesi yeni İsrail hükümetine, çözümsüzlüğün çözüm olmadığı yolunda güçlü bir mesaj olabilir.